เอ่ยว่า แต้จิ๋ว เชื่อว่าหลายคนต้องคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เพราะปู่ยาตาทวดของคนไทยเชื้อสายจีน ส่วนใหญ่ก็นั่งเรือล่องมาจากพื้นที่แต้จิ๋วกันทั้งนั้น หลายคนมาอยู่เมืองไทยยังพูดจีนสำเนียงแต้จิ๋วกันจนทุกวันนี้
แต้จิ๋ว (潮州/Chaozhou/ Teochew) จริงๆแล้วคือเมืองหนึ่งในมณฑลกวางตุ้ง อยู่ติดกับเมืองซัวเถาดินแดนทางตอนใต้ของจีนที่มีพื้นที่ติดกับทะเล คนจีนเรียกคนแถบนี้ว่า 潮汕人 / Chao Shan Ren / "เฉาซานเหริน" หรือ "เตียะซัวนั้ง" ในสำเนียงแต้จิ๋ว
แต้จิ๋วในความเข้าใจของใครหลายคน อาจดูเหมือนเป็นบ้านนอก ไกลจากเมืองหลวงอย่างปักกิ่ง ไม่รุ่มรวยเท่าแถบเจียงหนาน ไม่ทันสมัยเท่าเมืองใหญ่อย่างเซี่ยงไฮ้ แต่ชาวจีนก็รู้กันว่าที่แต้จิ๋วเป็นแหล่งงานฝีมือช่างชั้นสูง มีทั้งงานแกะไม้ แกะหิน งานปั้นที่สวยงามปราณีตไม่แพ้ที่ไหน
ศิลปะการแกะสลักไม้แบบแต้จิ๋ว เป็น 1 ใน 4 สุดยอดสกุลช่างแกะสลักไม้ของจีน (นอกจากของเมืองตงหยาง หวางหยาง และหลงเหยียน) งานช่างแต้จิ๋วจะโดดเด่นในเรื่องการปิดทอง กับลวดลายแบบซ้อนแล้วซ้อนอีก ดูเป็น 3 มิติ จนดูเหมือนงานปั้นมากกว่างานแกะไม้เสียอีก
จะหาดูงานแกะไม้ฝีมือช่างแต้จิ๋วได้จากศาลบรรพบุรุษต่างๆในพื้นที่ งานแกะไม้ปิดทองอันอลังการจะอยู่ตามโครงหลังคา (เป็นกลวิธีหนึ่งที่ทำให้โครงหลังคาที่เป็นไม้ท่อนหนาหนัก ดู 'เบา' ขึ้นได้ทันตา) และตู้ไหว้บรรพบุรุษขนาดมหึมา สูงกว่า 3 เมตร ที่ถือเป็นประธานของศาลนั้น
นอกจากนั้นยังดูได้จากเฟอร์นิเจอร์ ของใช้ในการไหว้เทพเจ้า เครื่องโต๊ะบูชา ของมงคลได้อีกด้วย อย่างเกี้ยวแห่เทพเจ้า เกี้ยวลักษณะนี้จริงๆในศาลเจ้าที่ไทยก็มีเยอะ เห็นแทบทุกที่แต่ฝีมือผิดกัน ลวดลายที่แกะส่วนใหญ่เป็นนิทานพื้นบ้าน นิทานสอนใจตามคติจีน หรือเรื่องที่นิยมเอามาแสดงงิ้ว
นอกจากงานแกะไม้ปิดทองแล้ว งานแกะหินของชาวแต้จิ๋วก็ถือเป็นหนี่งในยุทธภพเหมือนกัน แกะกันได้อย่างวิจิตรพิสดารเหลือเชื่อ ถ้าอยากไปเห็นกับตาต้องไปที่ศาล HuangJiLue Ancestral Hall (己略黄公祠 / จี่เลว่หวางกงสือ) ที่นี่มีทั้งงานแกะไม้และแกะหินที่ถือเป็นมาสเตอร์พีซชั้นยอด ถึงกับมีคำขวัญที่ว่า ถ้ามาแต้จิ๋วแล้วไม่มาชมที่นี่ ก็เหมือนไปปักกิ่งแล้วไม่ไปชมพระราชวังกู้กง!
โครงหลังคาในส่วนภายในเป็นงานแกะไม้ปิดทองทั้งหมด ลวดลายที่แกะสลักลงบนไม้นั้น เรียกได้ว่าไม่มีด้านไหนเหมือนกันเลย และทุกๆรายละเอียดมีความหมายในเชิงสัญลักษณ์ เช่น สิงห์ นกฟินิกซ์
ตู้ไหว้บรรพบุรุษฝีมือช่างแต้จิ๋วได้รับการยกย่องให้เป็น (national treasure) "สมบัติแห่งชาติจีน" ในปี 2019 ปัจจุบันมีตัวอย่างชิ้นที่วิจิตรตระการตามากจัดแสดงอยู่ที่ Guangdong Museum เมืองกวางโจว ไปชมความสวยงามกันได้ค่ะ
...................................
ติดตามบทความและสาระดีๆ จาก Yong Furniture พร้อมเสิร์ฟถึงมือคุณได้ที่ Facebook, และ Line @yongfurniture subscribe รับข่าวสารทางอีเมล์ ที่นี่เราสัญญาว่าจะส่งแต่บทความที่มีประโยชน์และโปรโมชั่นเด็ดไปให้ :) ......................................
